Σελίδες

Κατανόηση κειμένου Χ



Κατανόηση κειμένου Χ

Τι είναι πρωταρχικά απαραίτητο για την κατανόηση
όσων λέμε ή γράφουμε, κατά την επικοινωνία μας με τους άλλους;  
Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, προτείνω να παρακολουθήσουμε την σκέψη μας, στην  νοητική της διαδικασία, να βοηθήσει τον νου μας να κατανοήσει, το κείμενο που θα διαβάσουμε.

Τι εννοεί το παρακάτω κείμενο; 
«Στην πραγματικότητα η διαδικασία είναι πολύ απλή. Πρώτα τοποθετείς τα πράγματα σε διαφορετικές ομάδες. Φυσικά μια στοίβα μπορεί να είναι αρκετή, ανάλογα με το πόσα πράγματα έχεις να κάνεις. Αν έχεις να πας κάπου αλλού, επειδή σου λείπουν οι ανέσεις, αυτό είναι το επόμενο βήμα, διαφορετικά είσαι αρκετά καλά οργανωμένος. Είναι σημαντικό να μην το παρακάνεις. Δηλαδή, είναι καλύτερα να κάνεις λίγα πράγματα με μιας παρά πολλά. Βραχυπρόθεσμα, αυτό ίσως δεν φαίνεται σημαντικό, όμως μπορεί να είναι δαπανηρό. Αρχικά, η όλη διαδικασία θα φαίνεται μπερδεμένη. Σύντομα όμως θα γίνει απλά μία ακόμα όψη της ζωής. Είναι δύσκολο να προβλέψουμε κάποιο τέλος στην αναγκαιότητα για αυτή την εργασία στο άμεσο μέλλον, αλλά ποτέ κανείς δεν ξέρει. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία, κάποιος τοποθετεί τα υλικά ξανά σε διαφορετικές ομάδες, Έπειτα, μπορούν να μπουν στα μέρη που τους ταιριάζουν. Τελικά θα χρησιμοποιηθούν για άλλη μία φορά και ο όλος κύκλος θα πρέπει έπειτα να επαναληφθεί»   (Brasnford and Johnosn, 1972)

Δυσκολευτήκατε να βγάλετε νόημα; Θυμόσαστε τι είπε; Δύσκολο να επαναλάβεις κάτι που δεν ξέρεις σε τι αναφέρεται, έτσι δεν είναι; Όταν το διαβάσατε, το δοκιμάσατε στα πεδία των ήδη γνώσεών σας, έτσι δεν είναι; το καταφέρατε; Μα τι δύσκολο περιγράφει αυτό το κείμενο; Τι εννοεί;

Για την κατανόηση του κείμενου.
Το κείμενο αυτό έχει μεγάλο ενδιαφέρον γιατί δείχνει ποια είναι η πιο ισχυρή συνιστώσα για την κατανόηση της οποιαδήποτε επικοινωνίας. Είναι το πλαίσιο αναφοράς όσων λέμε. Δεν αρκεί να ειπωθούν ολοκληρωμένες προτάσεις με τις κατάλληλες λέξεις, σε σωστή συντακτική σειρά και ορθά γραμματικά. Τούτα όλα, παρότι αναγκαία δεν είναι από μόνα τους ικανά, για την κατανόηση όσων λέμε, ΑΝ δεν ορίσουμε το πλαίσιο της αναφοράς τους. Αν δεν πούμε σε τι αναφερόμαστε.
Είναι εύκολο (και θα πω, σε τι αναφέρεται) το κείμενο που διαβάσαμε. Μα θέλω να κρατήσουμε για λίγο την αίσθηση της μετέωρης σκέψη μας και να αναγνωρίσουμε σε αυτήν, την προσπάθεια που έκανε αναζητώντας «τρόπο» να το διαβάσει. Είναι κάτι που το κάνουμε συχνά και καθημερινά -και κάποιες φορές αστειευόμενοι το εκφράζουμε με ένα «μα, τι εννοεί ο ποιητής;».
Το κείμενο δεν είναι ποίημα ή σπαζοκεφαλιά, ούτε θεωρητικό και βαθυστόχαστο για να μας δυσκολέψει. Είναι οδηγίες πώς να πλύνουμε ρούχα, από εγχειρίδιο χρήσης πλυντηρίου που συνοδεύει την αγορά του. Όταν “έτσι” το διαβάσουμε, είναι πλήρως κατανοητό. Αν όμως επιχειρήσουμε να το διαβάσουμε αυτόνομο και άνευ πλαισίου αναφοράς,  η κατανόησή του είναι αδύνατη.
Αν και ο λόγος που το αναδημοσιεύω είναι γενικός και σχετίζεται με την ευρύτερη κατανόηση όσων λέμε, υπάρχει και ειδικός λόγος που αφορά στην επικοινωνία του λόγου μας στα κοινωνικά δίκτυα. Συχνά ό,τι εκεί λέμε είναι τυφλής αναφοράς. Κάτι κάπου διαβάσαμε -και  λες πως αυτό είναι που θα μας διαβάσει, γράφουμε κάτι απαντητικό σε μία ανάρτηση, χωρίς να λέμε πού αναφερόμαστε. Δεν μας ενδιαφέρει να είμαστε κατανοητοί ή νομίζουμε ότι όλοι γνωρίζουν πού αναφερόμαστε; Το αυτονόητο του πλαισίου, και η πεποίθησή μας περί αυτού, είναι υπόθεση, συχνότατα αβάσιμη.
Σας ενδιαφέρει να είμαστε κατανοητοί για  να μπορούμε να επικοινωνούμε; Είναι εύκολο και είναι στο χέρι του λόγου μας, να δίνει σύντομο πλαίσιο αναφοράς. Μιλάω για αυτό και λέω αυτό. Παράδειγμα. Έφερα εδώ ένα εύκολο κείμενο που έγινε δύσκολο, γιατί δεν ειπώθηκε σε τι αναφέρεται. Την δυσκολία αυτή θα ήθελα να έχουμε κατά νου στις επικοινωνίες μας, για να μπορέσουμε να τις διευκολύνουμε.


Σ.Π. 06.2014

Πηγές: Φωτογραφία από e-sens.ch. Κείμενο "Το πλύσιμο των ρούχων" (Γλώσσα και Σκέψη, Judith Hartland, Ελληνικά Γράμματα, 1999).