Σελίδες

Ξυπνώντας από λήθαργο




Όταν η κρίση (μας)
δίνει (σε εμάς) την ευκαιρία
(εμείς) να σκεφτούμε διαφορετικά





Ξυπνώντας από τον λήθαργο

Η ελληνική κοινωνία αφού βυθίστηκε στα βαθειά καταναλωτικά νερά του "όλο και περισσότερα", σαν το κοριτσάκι με τα σπίρτα, είδε να καίγονται μία-μία οι πιστωτικές της κάρτες και έζησε στην κρίση της…
Και μετά τι; Τι αντικατέστησε τους επώνυμους του τριημέρου; Τι αντικατέστησε τα τζιπάκια που έκαιγαν περισσότερα από τα έσοδα της δήλωσης; Μετά, μετά... τίποτα.  Μια σιγή έπεσε πάνω στη χώρα. Ακούστηκαν κάποιες γκρίνιες από τους δανειολήπτες που τους έμειναν τα χρέη και τους αφαιρέθηκε το όνειρο. Από όσους δηλαδή κοιτώντας τους "έχοντες", έβλεπαν μόνο δρόμους, για να αποκτήσουν οι ίδιοι. Οι έχοντες βέβαια δεν αγγίχτηκαν, αποσύρθηκαν διακριτικά. Και ποιοι φωνάζουν σήμερα τελικά; Πάντως όχι οι μή έχοντες. Φωνάζουν ίσως οι κλητήρες που ήθελαν να γίνουν δήμαρχοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που καθόριζαν τιμές σύμφωνα με τον καιρό. Αλλά όχι μόνο αυτοί... Ανάμεσά τους -όχι πάντα δημόσιοι υπάλληλοι και όχι απαραίτητα έμποροι- είμαστε και εμείς. Εμείς, που η κρίση μας άγγιξε και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. Εμείς που μας τέλειωσαν οι προηγούμενες λύσεις.

Φταίνε τα όνειρα «για καλύτερη ζωή»;  Αν μια καλύτερη ζωή είναι πού θα πας και πόσα θα ξοδέψεις, ναι, τότε φταίνε και τα όνειρα. Φταίει η ιδέα ότι περνάς καλά στα 5άστερα. Φταίει ότι θες 5άστερο για να περάσεις καλά. Φταίει κι ότι θες να πας για να πεις ότι πήγες. Τι έχει τελικά ένα 5άστερο;  Έχει υπηρέτες που σε κάνουν βασιλιά. Βασιλιάς που δεν θα ήσουν αν δεν πήγαινες. Εκεί που δεν θα πήγαινες αν δεν είχες πίστωση. Πίστωση που δεν χρειαζόσουν αν δεν ήθελες οπωσδήποτε να πας εκεί. Γιατί ακόμα και αν ήξερες ότι αυτή η ζωή ήταν πλαστική, το να μην μπορούσες να την ζήσεις σε έκανε αμέσως να αισθάνεσαι σαν παρίας. Πώς να μην κάνεις λοιπόν τα πάντα για να την ζήσεις; Αυλικός ή βασιλιάς, αρκούσε μια θέση για θέα από 5άστερο – έστω και για δέκα λεπτά. Και μακάρι να ήταν τα 5άστερα μόνο στα ξενοδοχεία. Τα πέντε αστέρια απονέμονταν σε ολόκληρους τρόπους ζωής που σχετίζονταν πάντα με τιμές αλλά σπάνια συνοδεύονταν από αξίες. Και κάπως έτσι, ζώντας ονειρικά στην ζωή, ξεχάσαμε να ζούμε. Ξεχάσαμε ποιοι ήμασταν και πού πηγαίναμε. Ξεχάσαμε ποιοι είμαστε και τι θέλουμε να γίνουμε. Ξεμάθαμε να ονειρευόμαστε δικά μας όνειρα, δανειστήκαμε κι απ' αυτά…

Και εκεί που λες "πάει, έσβησε η Ελλάδα", μια άλλη Ελλάδα είδα εγώ να γεννιέται, κάπου στην Ακαδημία Πλάτωνα, κάπου στην Νέα Σμύρνη, αναμφίβολα και αλλού. Μια Ελλάδα με δικαιώματα και υποχρεώσεις, με εκείνο το ακριβό «συν» της πράξης που νοιάζεται για Ζωή. Πόσα πρέπει να έχεις για να μοιραστείς την ζωή, πόσα πρέπει να ξέρεις για να μοιραστείς την γνώση; Πόσο κοστίζει να είσαι συμμέτοχος  στην ζωή, την καθημερινή ζωή, με τα λίγα και τα πολλά της; Σχεδόν τίποτα, μόνο εσένα. Να μια πρόκληση των καιρών. Που δεν απευθύνεται στην τσέπη μας αλλά στο μυαλό μας. Ένας άλλος τρόπος σκέψης και δράσης, που αν θέλουμε τα βλέπουμε, αν δεν θέλουμε τα αγνοούμε και συνεχίσουμε να παραπονιόμαστε για να μην αναγκαστούμε να κάνουμε κάποτε κάτι.

Μπορούν άνθρωποι να εμπνεύσουν και να συσπειρώσουν άλλους σε τρόπο ζωής; Μπορούν, αλλά μόνο αν οι ίδιοι ζουν όπως προτείνουν. Όμως, ένας πολίτης (και δεν είναι τυχαία η λέξη), που διδάσκει την γνώση που ήδη έχει ή που ζει τον πολιτισμό στα κοινά που ήδη αγαπά, δεν είναι για θαυμασμό, ζει επιλογές της δικής του ζωής, δεν τις ζει για δημοσιότητα. Όσο για εμάς, δεν κερδίζουμε θαυμάζοντας. Πολλούς θαυμάσαμε αλλά δεν ζήσαμε και τις ζωές τους. Έτσι, μας πέφτει κλήρος, να πραγματοποιήσουμε όσα λέμε ότι θαυμάζουμε και στη δική μας ζωή. Η κρίση μας έφερε στην ώρα που πρέπει να γίνουμε αυτό που θέλουμε ο κόσμος να είναι. Οι άνθρωποι που προανέφερα όντως κάνουν κάτι διαφορετικά, ίσως συνδυάζουν περίτεχνα γνώση και μεράκι, ίσως πάλι, λειτουργούν απλά, όσα ήδη διαθέτουν, αλλά με συγκεκριμένη "φιλοσοφία" και "ψυχολογία".

Η Ελλάδα μας, για να γίνει μια χώρα που σέβεται τους πολίτες της, μια χώρα που θα την σεβόμαστε κι εμείς, έχει ανάγκη από τα μικρότερα κύτταρα της, τα ξεχασμένα, τον καθένα από εμάς. Να ενεργοποιηθούμε ατομικά και να λειτουργήσουμε το εγώ, με το εμείς, στην κοινότητα. Μια τέτοια φροντίδα ζωής είναι ταυτόχρονα μία έντονη πολιτική συμπεριφορά, η οποία θα βοηθήσει τα κόμματα που θα είναι μαζί μας να γίνουν καλύτερα, γιατί αν δεν είναι εκεί και μαζί μας, δεν θα είναι πουθενά. Το να μην θες κάτι, το να μην σου αρέσει κάτι, είναι επιλογή και σαν επιλογή είναι σεβαστή. Η καθαρότητα προάγει την συνεργασία και δεν τρέφεται με δάνειες συνειδήσεις. Η συνεργασία. Αυτό δηλαδή που πάνω-κάτω δεν κάναμε και έτσι φτάσαμε στην σημερινή κρίση.

Ναι, να συνεργαστούμε - λέμε, αλλά όχι τώρα, όχι σε αυτό, όχι με αυτούς. Συχνά φταίει «η ψυχολογία μας» που δεν είναι καλά σήμερα, και γκρινιάζουμε όταν δεν είναι «της φιλοσοφίας μας» ή «της αισθητικής μας» αυτό που συμβαίνει. Προσδιοριζόμαστε δηλαδή αρνητικά σε ότι ήδη συμβαίνει χωρίς να προφέρουμε πρόταση -από το τεράστιο περιεχόμενο της «ψυχολογία» μας, της «φιλοσοφία» μας και της «αισθητική» μας- και χωρίς να συνεισφέρουμε για το καλύτερο που θα θέλαμε να συμβεί. Λες και είμαστε θεατές ή κριτές. Όμως τούτη ακριβώς η κρίση μας πρέπει να αλλάξει. Λόγω κρίσης, έφτασε η στιγμή να γίνουμε λίγο πιο συγκεκριμένοι σε αυτό που θέλουμε από εμάς και τους άλλους. Πώς; Αναζητώντας στα θολά τοπία των θέλω, διερευνώντας τις απαντήσεις, αντλώντας στοιχεία για την άγνωστη "ψυχολογίας" μας σε ότι ήδη κάνουμε και μας ευχαριστεί, και την επίσης άγνωστη "φιλοσοφίας" μας που ήδη τιμάμε σε αυτά που υλοποιούμε. Και αν τα βρούμε λίγα ή λειψά, ας αναζητήσουμε τα περισσότερα από τα δικά μας, σε όσα ποθούμε, επιθυμούμε και εμπιστευόμαστε. Κυρίως, ας τα αναλογιστούμε όλα με ένα «συν» στην σκέψη μας, ας τα συλλογιστούμε ως στόχους ζωής που θα μας ολοκληρώσουν προσωπικά και συλλογικά. Και ας τα ζήσουμε ολόκληρα, και αυτό το επιλεγμένο και ολόκληρο ας προσφέρουμε μόνο στους άλλους. Γιατί αν δεν το κάνουμε εμείς και ενεργητικά, θα συνεχίσουμε να είμαστε παθητικοί θεατές και καταναλωτές της ζωής. Της δικής μας ζωής, που ήδη βιώνουμε σε έντονη κρίση.

Επέλεξα μια εικόνα με τρένο, γιατί μου θυμίζει τα ραντεβού μας με την ιστορία, σε ιστορίες που πήγαμε λίγο πιο νωρίς ή λίγο πιο αργά γιατί δεν μας ειδοποίησε κάποιος έγκαιρα για να τις ζήσουμε. Ίσως να ήταν και έτσι, ίσως να είναι έτσι.... Μπορεί όμως να είναι και αλλιώς... Ίσως τα τραίνα να είμαστε εμείς, τα όνειρά και οι δράσεις μας, το λίγο και το πολύ μας. Και το ραντεβού μας να είναι με την ζωή. Που για να την ζήσουμε, θα πρέπει να ενεργοποιήσουμε τα εγώ μας, τα εγώ να συν-φέρουμε στο εμείς, και με το εμείς να τα ζούμε στο «μαζί» μας.



Σταυρούλα Πανοπούλου 05.2013



Η εικόνα είναι από το news24. gr